بررسی امکان تغذیه مصنوعی با استفاده از مدل مفهومی و ریاضی در آبخوان دشت ماهیدشت

دشت ماهیدشت در استان کرمانشاه در غرب ایران واقع شده است. بهره برداری از سفره آب زیرزمینی این دشت در دهه های اخیر افزایش یافته است. افزایش بهره برداری از آب زیرزمینی همراه با دوره های خشکسالی طولانی، باعث کاهش سطح آب در منطقه و نهایتا بیلان منفی آب زیرزمینی می گردد. مطالعات هیدروگراف واحد این آبخوان افت شدید سطح آب زیرزمینی را در سال های اخیر نشان می دهد. افت سطح آیستابی این آبخوان در طی سالهای 82-78 ، حدود 6/10 متر میباشد. در راستای کاهش بحران مذکور، تغذیه مصنوعی آب های زیرزمینی از راهکارهای مناسب می باشد و برای بررسی اثرات تغذیه مصنوعی بر آب زیرزمینی، مدل ریاضی ابزاری کارآمد می باشد. مدل ریاضی مادفلو پس از مقایسه با سایر مدلهای موجود آبهای زیرزمینی، جهت ارزیابی اثرات تغذیه مصنوعی آب زیرزمینی در محدوده مورد مطالعه، مورد استفاده قرار گرفت. در این تحقیق با وارد کردن داده های لازم نظیر نوع و تعداد لایه، ارتفاع سقف و کف لایه ها، موقعیت چاههای مشاهده ای و ارتفاع سطح آب در چاههای مشاهده ای برای زمانهای مختلف و مشخص نمودن دامنه مدل، پیکر بندی اولیه ای برای مدل صورت گرفت. کالیبراسیون مدل برای داده های پیزومتری موجود در سال 1382 با توجه به سطح ایستابی اولیه در اردیبهشت همان سال با بهینه کردن پارامتر هایی مانند هدایت هیدرولیکی افقی، آبدهی ویژه و ضریب عبور دهی بستر رودخانه و موارد دیگر، انجام شد. با توجه به موارد فوق الذکر موقعیت مناسب برای اعمال تغذیه مصنوعی انتخاب شد و تاثیرات تغذیه مصنوعی در محدوده مدل شبیه سازی و بررسی گردید. اگر جریانی به میزان حدوداً 3/0 متر مکعب در ثانیه در سطحی به مساحت 5/10هکتار اعمال کنیم، با توجه به میزان نفوذ پذیری خاک روزانه حجمی معادل 25000 متر مکعب به تغذیه لایه آبدار کمک خواهد کرد. نتایج نشان می دهد که حجم آب نفوذ یافته به لایه آبدار در اثر سازه های تغذیه مصنوعی در پنج ماه تر سال معادل 3,750,000 متر مکعب خواهد بود که سطح ایستابی در محدوده مدل در اثر اعمال این تغذیه مصنوعی در سال 1382، در مرکز سازه تغذیه مصنوعی به میزان 6 متر افزایش می یابد و شعاع تأثیر تغذیه مصنوعی 4 کیلومتر و مساحت تحت تـأثیر تغذیه 40 کیلومتر مربع محاسبه شد، که به طور متوسط سطح آب زیر زمینی در کل محدوده مورد مطالعه در اثر اعمال یک دوره تغدیه مصنوعی در سال 1382به میزان 2/0 متر افزایش می یابد و با اعمال دو دوره تغذیه مصنوعی (سال 1382 و سال1383)می توانیم به طور متوسط نسبت به حالت بدون اعمال تغذیه مصنوعی سطح آب زیر زمینی را در کل محدوده مورد مطالعه حدود 5/0 متر افزایش دهیم. کلمات کلیدی : بیلان ، مدل ریاضی ، تغذیه مصنوعی، مادفلو